Verslag 7e Internationale Congres Shwachman Diamond Syndroom 4-6 november 2013

Congres in Toronto, Canada door Liesbeth Siderius

4 november 2013

Introductie door Joanna Rommens. Het SDS gen komt in alle levende organismen tot uiting behalve in bacteriën. Afwijkingen in het gen geeft verminderde groei. Meeste mutatie zijn in exon (=deel van gen) 2.

J Donadieu preseneert de Franse studie. Er bestaat een patiëntenregister  van mensen met een tekort aan neurtophielen sinds 1992. In 2013 waren 700 mensen in het register 16% heeft SDS. Op 35 jarige leeftijd is 65% nog inleven. Vroegtijdig overlijden is in 58% ten gevolge van bloedaandoeningen.

Belgische mensen (totaal 11) met SDS worden gepresenteerd door I Meyts.  Zij presenteerde ‘bijzondere’ complicaties zoals van het immuunsysteem en leverafwijking. Sommigen hebben ernstig verlopende infecties.

Dr Milano (Italie) presenteert hartafwijkingen (cardiomyopathie) die kunnen voorkomen bij SDS.

Dr Kalbfleisch presenteerde resultaten van stamcel transplantatie. Bij mensen met SDS zijn minder goede resultaten tov andere bloedziekten (zoals Fanconie anemie).

Dr Warren (Cambridge) presenteert hele mooie resultaten van het wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaak van SDS.  Het gen veroorzaakt een dysfunctioneren van de ribosomen. Met name het deel 60S.  Dit wordt ook beschreven door Dr Liu (New York). Dan zijn er twee posterpresentaties die dat ook illustreren. Er zijn enkele zeldzame mutaties (veranderingen in het gen) die inzicht in de werking van het gen geven.

Dr Sonenberg een wereld wijd bekendheid op het gebied van ribosomen geeft een mooi overzicht van verschillende biologische routes  soms geassocieerd met ziekten zoals bijvoorbeeld Tubereuze Sclerose. Hij beschrijft een relatie met autisme (note: in dit geval is de term  autisme breed).

Marco Cipolli laat groeicurven zien. Tegen de leeftijd van 6 jaar bereiken kinderen een betere groei.

K Myers presenteert een diversiteit aan endocriene afwijkingen.  Het blijkt in de discussie dat niet alle mensen uit het onderzoek daadwerkelijk SDS hebben.

Tourkalis illustreert een al eerder genoemde belangrijke rol van p53 in relatie dit de basale afwijking in de cel.

Dan is er een panel  discussie over de ‘Draft consensus’  richtlijn. Het gaat met name ook over nieuwe (en dure) manieren om de veranderingen in het gen te vinden (door commerciële laboratoria).

5 november 2013

Dr Paus heeft een overzicht over functioneren van de hersenen. Verschillen tussen mannen en vrouwen.  Niet specifiek voor SDS.

Perobelli (Italië) laat MRI’s van de hersenen zien. Er blijken specifieke veranderingen te zijn. Er wordt gerefereerd naar een onderzoek in Amsterdam (Kuijpers), gepubliceerd in 2013: 6 mensen met SDS vergeleken met 15 controles. Deze presentatie toont dat een dunner centrum van Broca negatief correleert met de IQ test. De Wechsler scale wordt als eerste aanbevolen , daarna de Stanford- Binet.

O Makitie: vitaminen in het algemeen effect op het bot. Van Vit A is niet veel bekend. Vit E stimuleert de osteoclasten (breken bot af). Van A en E niet te veel nemen. Vit D verhoogd calciumopname, bot mineralisatie en stimuleert het immuunsysteem. Minimale dosis Scandinavische landen: 18,6 ug/dag. Vit K ook van belang voor bot. Het is van belang in de jeugd de botopbouw te maximaliseren.

R Mendoza onderzoeker in Aberdeen. Onderzoekt vooral osteopetrose. Heeft een aantal SDS bot biopten gekregen van Kuijpers, om onderzoek te doen naar osteoclasten (botcellen die voor botafbraak zorgen). Geen duidelijk relevante resultaten.

Toiviainen (Helsinki) beveelt DEXA (botdichtheid) scan aan: lage rugwervels en hele lichaam. Er is een lage bot turnover bij SDS. Niet duidelijk is wat te doen bij een lage botdichtheid anders dan verder onderzoek…

J Lui over modellen in de hematopoitische SDS cell. Vergelijk met het Pearson syndroom dat een mitochondriale afwijking is met gelijkende symptomen.

Y Dror pathogenese beenmergfalen SDS. Er is een hypo cellulair beenmerg. Bij geboorte bestaat er al een tekort aan neutrophielen.

Twee poster presentaties over basale mechanismen.

Panel Discussie over beenmergonderzoek en transplantatie.  Er blijft geen consensus over hoe frequent (en of) beenmerg onderzoek moet plaats vinden. Indicaties voor beenmergtransplantatie zijn ernstig  te kort aan bloedcellen, aplastische aneamie, myelodysplasie en leukemie. Zeigler heeft gekeken of de ernst van SDS (effect op meerdere lichaamscompartimenten)  gepaard gaat met hogere risico’s maar dat bleek niet het geval. Donadieu vindt regelmatige beenmerg puncties niet noodzakelijk. Speciaal aandacht voor twee chromosoomafwijkingen die in beenmergcellen gevonden kunnen worden en die mogelijk een relatie kunnen hebben met een minder gunstig beloop: i(7q) en del (20q11-12). De aanwezige beenmergtransplantatiespecialist heeft als commentaar dat hij graag in een zo vroeg mogelijk stadium transplanteert (dwz voordat er sprake is van leukemie). Eerder signaleren van beenmergproblematiek zal ook eerder gezocht kunnen worden naar een geschikte donor voor transplantatie.

Woensdag 6 november2013

E Maserati chromosoom afwijkingen en follow up. Zij bekeek 73 patiënten met een chromosoom afwijking. De helft had de afwijking bij het eerste onderzoek de andere helft ontstond  de afwijking. In het gebied del(20q) dat typisch past bij SDS ligt de code van het gen EIF6. Dit gebied heeft een functionele samenhang met het SDS gen en gaat bij deze chromosoomafwijking verloren. De bovengenoemde chromosoomafwijkingen hebben geen slechte prognose. Dat is wel zo als er meer dan een chromosoomafwijking in het bloedbeeld gevonden wordt.

S Koijima uit Japan heeft ook naar beenmerg van mensen met SDS gekeken. Het gebruik van GCSF verhoogd de kans op clonale veranderingen. Sommige chromosoomafwijkingen zijn alleen te vinden met geavanceerde DNA-technieken. Bevestigde de info over EIF6gen en de deletie 20q.

G Cullen presenteert een programma (niet specifiek voor SDS) om de overgang van kinderarts naar volwassen specialist (transitie) te bevorderen.

K Meyers doet verslag van verschijnselen van volwassenen met SDS.

Wij (SDS) presenteren e health.

M.Ashlock vertelde over haar ervaringen met CF-foundation over therapieontwikkeling.

A Schimmer had een presentatie over medicijnenontwikkeling, niet specifiek voor SDS.

—————————————————————————————————————————–

De patiëntenorganisaties kwamen bijeen op dinsdag 5 november ter voorbereiding van een eind statement aan het einde van het congres. Ieder kon punten noemen. Vanuit Nederland heb ik aangedragen dat patiëntenorganisatie de ‘professionals’ kunnen wijzen op de onontwikkelde  -onbekende symptomen / problemen, zoals de speeksel/mond/tandafwijkingen. En dat het voor ons belangrijk is te weten of en hoe vaak de beenmergpuncties nodig zijn en waarom.

Uiteindelijk kwam er gezamenlijk uit:

• Van de consensus richtlijn wordt een patiënten versie gemaakt – kort en praktijkgericht
• Patiëntenorganisaties zijn belangrijk als deskundigen om de lacunes te signaleren
• Er moet meer gedaan worden aan ‘transitie’ van kind naar volwassene en de specifieke problemen van de volwassenen.

Degene die het verslag hadden gemaakt en het zouden presenteren bleken op het gewenste moment niet te zijn….

———————————————————————————————————————————-

De congres locatie over 2 jaar: Verona,  Italie